فراوانی و تنوع استقرار گونه های چوبی در جنگلکاری های بروسیا و زربین شرق استان گلستان

امروزه برای آگاهی از تغییرات موجود در جنگلکاری ها، تنوع و ترکیب گونه های چوبی را برآورد می کنند. این تحقیق با هدف اندازه گیری و مقایسه فراوانی و تنوع استقرار گونه های چوبی در طبقه های سنی زیر10 سال،10 تا20 سال و 20 تا 30 سال در شش توده همجوار (سه تا بروسیا سه تا زربین) جنگلکاری شده با بروسیا و زربین در شرق استان گلستان انجام گرفت. به منظور بررسی در هر تیمار (طبقه سنی) ابتدا یک عرصه به مساحت 5-3 هکتار تعیین و در آن 30 پلات400 مترمربعی (در مجموع180 پلات) با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی انتخاب گردید. در داخل هر پلات اطلاعات کمی کلیه گونه های چوبی ثبت شد. در مرحله بعد برای تحلیل پارامترهای تنوع، غنا و یکنواختی در هر یک از جنگلکاری ها، از شاخص های تنوع سیمپسون، شانون وینر و بریلوئین؛ غنای مارگالف و منهینیک و یکنواختی سیمپسون، اسمیت ویلسون و کامارگو استفاده شد. در منطقه مورد مطالعه تعداد 17 گونه متعلق به 17 جنس و 11 تیره شناسایی شد. بیشترین و کمترین مقدار فراوانی در طبقه سنی 20 تا 30 سال و زیر10 سال به ترتیب مربوط به گونه (سرخ ولیک، 895) و (آزاد، 1) می باشد. نتایج بررسی اثرات متقابل بین گونه و طبقه سنی نشان داد که میانگین شاخص های تنوع و غنای گونه های چوبی در توده بروسیا و در طبقه سنی 20 تا 30 سال و میانگین شاخص یکنواختی سیمپسون در توده زربین در طبقه سنی زیر 10 سال بیشتر از دو طبقه دیگر بود. همچنین مقایسه میانگین اثر اصلی گونه و طبقه سنی بر متغیرهای تنوع و غنا نشان داد که میانگین شاخص های این دو گونه در سطح اعتماد 99 درصد معنی دار است. نتایج نشان داد که همبستگی قوی، مثبت و معنی-داری بین شاخص های تنوع، تعداد و فراوانی گونه های چوبی با ساختار توده در سنین 20 تا 30 سال وجود دارد. همچنین تفاوت معنی داری در اسیدیته و بافت خاک بین دو توده وجود نداشت. حضور گونه های جنگل اولیه منطقه در زیر اشکوب جنگلکاری ها نمایانگر تأثیر مثبت این نوع جنگلکاری ها در سرعت بخشیدن به روند توالی و استقرار مجدد جنگل طبیعی می باشد. انتخاب گونه ی سازگار و متناسب با شرایط رویشگاه در استقرار مجدد گونه های بومی تأثیر قابل توجهی دارد.